सिङ्गापुरका वरिष्ठ कूटनीतिज्ञ बिल्हारी कौसिकनले भारत जस्ता देशहरू नयाँ अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थामा सफल हुनको लागि राम्रो स्थितिमा रहेको बताउँछन्। विश्वको अवस्थाबारे बोल्दै कौसिकनले अमेरिका र चीनबीच चलिरहेको प्रतिस्पर्धाले वर्चस्व व्यवस्थामा परिवर्तन ल्याउने विश्वास व्यक्त गरे ।
दुई महाशक्तिबीचको प्रतिद्वन्द्वताले विश्वमा तनाव निम्त्याउने निश्चित भए पनि दुई ठूला शक्तिहरूबीचको जटिल अन्तरनिर्भरता जारी रहनेछ। साझा तर भिन्न चासोहरूको यो मिश्रणले राष्ट्रहरू बीचको ढीला गठबन्धन र तरल पङ्क्तिबद्धताद्वारा संचालित मिश्रित प्रणाली सिर्जना गर्नेछ। कौसिकन तर्क गर्छन् कि भारत जस्ता देशहरू यस्तो रणनीतिक वातावरणमा सफल हुन विशेष रूपमा उपयुक्त छन्, किनभने तिनीहरूसँग धेरै भू(राजनीतिक अभिनेताहरूसँग व्यवहार गर्ने क्षमता छ।
उल्लेखनीय छ कि कौसिकन एक अनुभवी कूटनीतिक व्यक्तित्व हुन् जो १९८१ मा सिंगापुरको विदेश मामिला मन्त्रालयमा भर्ती भएका थिए। उनले टापु राष्ट्रको विदेश सचिवका साथै संयुक्त राष्ट्र र रसियाका लागि राजदूतको रूपमा काम गरे।
बुधबार उनले भारतको विदेश मन्त्रालयले आयोजना गरेको तेस्रो अटल बिहारी वाजपेयी स्मृति व्याख्यानमा बोल्दै थिए । भारतको विदेश नीतिमा पुर्व प्रधानमन्त्री वाजपेयीको योगदानप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्न उक्त व्याख्यान श्रृङ्खला सिर्जना गरिएको विदेश मन्त्रालयले जनाएको छ । डा। कौसिकन भन्छन्, ूहामीले ुअर्डरु र फलस्वरूप संतुलनु, संतुलनु र ुस्थायित्वु जस्ता अवधारणाहरूको बारेमा स्थिर रूपमा भन्दा गतिशील रूपमा सोच्न सिक्नुपर्छ, कौसिकन भन्छन्। यस विकसित प्रणालीलाई सफलतापूर्वक नेभिगेट गर्न मौलिक परिवर्तन वा मानसिकता आवश्यक पर्दछ। मलाई विश्वास छ कि भारत र सिङ्गापुरले यसलाई अरूको तुलनामा तुलनात्मक रूपमा सजिलो लाग्न सक्छ, किनकि यो पहिले गर्नैपर्छ।
कौसिकनले आफ्नो भनाइमा चीन, संयुक्त राज्य अमेरिका र रुसजस्ता ठूला विश्व शक्तिहरूको सम्भावनालाई पनि प्रतिबिम्बित गरे। उहाँले अन्तर्राष्ट्रिय प्रणालीको भविष्यमा युक्रेनमा युद्ध जस्ता संकटको प्रभावको जाँच गर्नुहुन्छ। भारतका विदेशमन्त्री एस जयशंकरले उक्त कार्यक्रमको अध्यक्षता गरेका थिए ।
प्रतिक्रिया