नारायणगढ–मुग्लिन सडक दृघकालिन रुपमा असुरक्षित बन्ने खतरा

पछिल्लो समय पहिरो खसेर मानवीय क्षति समेत भएपछि विकास समितिका सभापति रवीन्द्र अधिकारीसहितको टोलीले आज सडकको स्थलगत अनुगमनपछि यहाँ आयोजना गरेको अन्तक्र्रिया कार्यक्रममा बोल्ने वक्ताले यस्तो खतरा औँल्याएका हुन् ।

सडक विस्तारका क्रममा भित्तो काटिएका ठाउँमा गत एक साता यता पटकपटक पहिरो खसेर सडक अवरुद्ध बनेपछि विकास समितिले अनुगमन गरेको हो । पहिरोमा परी धनजनको समेत क्षति भएपछि यो सडक खण्ड निकै जोखिमपूर्ण रहेको भन्दै चर्चामा छ ।

कार्यक्रममा समितिका सभापति अधिकारीले अहिलेको भित्तो कटाई वैज्ञानिक नदेखिएको भन्दै दीर्घकालीन रुपमा समेत सुरक्षित हुने गरी तोकिएको समयमा काम सम्पन्न गर्न सरकारी तवरबाट सहयोग गर्न तयार रहेको बताउनुभयो । मानवीय संवेदनालाई बुझेर निर्धारित समयमा सुरक्षित र भरपर्दाे सडक निर्माणमा लाग्न सरोकारवाला निकायलाई उहाँले निर्देशन पनि दिनुभयो ।

रातको समयमा काम गर्न र दिनको समयमा सवारी सञ्चालन गर्न आवश्यक पर्ने गृहकार्य गर्न प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायणप्रसाद भट्टलाई निर्देशन दिनुहुँदै उहाँले ठेकेदार कम्पनीलाई आवश्यक सहयोग पु¥याउन सरोकारवालालाई आग्रह गर्नुभयो ।

सडक छेउका वस्ती सुरक्षित ठाउँमा स्थानान्तरण गर्नुपर्ने बताउँदै उहाँले दीर्घकालीन रुपमा सुरक्षित सडक बनाउनका लागि के–कस्तो काम गर्नुपर्छ, त्यसको बारेमा अध्ययन गरी १५ दिनभित्र मन्त्रालयमा प्रतिवेदन दिन नारायणगढ–मुग्लिन सडक आयोजना र परामर्शदाता कम्पनीलाई निर्देशन दिनुभयो ।

कार्यक्रममा समितिका सदस्य प्रकाश पौडेल र गुरु बुर्लाकोटीले कमजोर पहाड भएको र त्यसमा पनि कोप्रो काटिएकाले सडक असुरक्षित बनेको भन्दै काम सम्पन्न भएपछि पनि ढुक्कसँग आवागमन गर्ने सक्ने अवस्था नरहेको बताउनुभयो । सडकको भित्तो भिरालो बनाएर नकाटेसम्म सडक सुरक्षित नहुने भन्दै उहाँहरुले सरोकारवाला निकाय जिम्मेवार नबनेको बताउनुभयो ।

चितवनका सांसद कृष्णभक्त पोखरेल र काशीनाथ अधिकारीले जुन ढङ्गबाट काम हुनुपथ्र्याे, त्यसो नभएको र निर्धारित समयमा काम सम्पन्न पनि नहुने र सुरक्षित सडक पनि नबन्ने ठोकुवा गर्नुभयो ।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी भट्टले भित्तो काट्ने काम सुरुमा जति थियो, सडक रोकेर गरिएको भए पनि उपलब्धिपूर्ण हुन नसकेको, काम थपिएको समयमा पनि सम्पन्न हुने अवस्था नरहेको र सुरक्षित हुने गरी भित्तो नकाटिएको बताउनुभयो ।

आयोजनाका परामर्शदाता पुष्कर रेग्मीले ठेकेदार कम्पनीसँग उपकरण पर्याप्त नभएको र भएका जनशक्ति र उपकरणको व्यवस्थापन गर्न नसकेका कारण काममा ढिलाई भएको बताउनुभयो । सो अवसरमा सडक विभागका महानिर्देशक गोपाल सिग्देलले हालसम्म भएको कामको विवरण प्रस्तुत गर्नुभएको थियो ।

कार्यक्रममा विभागका उपमहानिर्देशक तथा परियोजना संयोजक सञ्जयकुमार श्रेष्ठले दुई वर्षमा भूकम्प र नाकाबन्दीका कारण नौ महिना काम गर्न नपाएको र यसै अवधिमा दुई वटा वर्षात् झेल्नु परेकाले सोचे जति काम हुन नसकेको बताउनुभयो । जनशक्ति र उपकरण दुवै मिलाएर काम गर्नुपर्ने भन्दै उहाँले समयमा काम नसकेमा जरिवाना गरिने चेतावनी दिनुभयो । ¥याम बनाएर काम गर्नुपर्दा कोप्रो भई काटिएको र त्यसलाई भिरालो पार्ने काम हुने बताउनुभयो ।

निर्माण कम्पनीका प्रतिनिधिले भूकम्प, नाकाबन्दी, विद्युत् पोल र खानेपानीको पाईप सार्न भएको ढिलाई, रुख काट्न भएको ढिलाई, निर्माण सामग्रीको उपलब्धता सहज नभएको, लामो समय वर्षा भएको, पहिरो पन्छाउन समय खर्चिएको, रिभेरियसन समयमा नभएको गुनासो गरेका थिए ।

विश्व बैंकको रु दुई अर्ब ९० करोड आर्थिक सहयोगमा सो सडक निर्माण थालिएको हो । एसियन हाइवेअन्तर्गतको एएच ४ टू खण्डअन्तर्गत नारायणगढ–मुग्लिन सडकखण्ड पर्दछ । चीन हुँदै नेपालको कोदारी–काठमाडौँ, नागढुङ्गा–नौबिसे, मुग्लिन–नारायणगढ, हेटौँडा–वीरगन्ज हुँदै भारतको मुजफ्फरपुर हुँदै जाने यो सडक एसियन हाइवेको एक खण्ड हो ।

आँपटारीदेखि दासढुङ्गासम्म भारतीय बिएलए तथा नेपाली श्रेष्ठ निर्माण कम्पनी, त्यसपछिको सिमलतालसम्म भारतीय उड हिल तथा नेपाली लामा निर्माण कम्पनी र सिमलतालदेखि मुग्लिनसम्म भारतको सुप्रिम र नेपाली रौताहा निर्माण कम्पनीलाई ठेक्का दिइएको छ ।

राजधानी काठमाडौँबाट तराईका जिल्ला बाहिरिने र भित्रिने मुख्य मार्ग भएकाले यो सडक व्यस्त रहने गर्दछ । सडकको १६ किलोदेखि मुग्लिनसम्म नौ मिटर फराकिलो र १६ किलोदेखि आँपटारीसम्म ११ मिटर फराकिलो सडक निर्माण गरिँदैछ ।

सम्झौताको हुँदाको मिति अनुसार सन् २०१७ को अप्रिलसम्ममा निर्माण सम्पन्न गर्नुपर्नेमा हालसम्म ५० प्रतिशत मात्रै काम सम्पन्न भएको छ । सो सडकलाई तीन भागमा विभाजन गरेर तीन ठेकेदार कम्पनीलाई ठेक्का दिइएको छ । भूकम्प र नाकाबन्दीको कारण भन्दै दुई पटक गरेर आउँदो डिसेम्बर सम्म निर्माण सम्पन्न गर्ने मिति थप गरिएको छ । सो सडकको पहिलो खण्ड ५० प्रतिशत, दोस्रो खण्ड ५६ दशमलब ५ प्रतिशत र तेस्रो खण्ड ४७ दशमलब ३ प्रतिशत काम सम्पन्न भएको छ ।